Gurbandurdı Geldiyev, 1942 tarihinde Türkmenistan’ın Gızılarbat (şu anda Serdar) şehrinde dünyaya geldi. Baba adı
Geldi, anne adı Ene’dir. İlk ve orta öğrenimini doğduğu şehir olan Gızılarbat’ta tamamladı. Yüksek öğrenimimi Aşgabat
şehrindeki Maksim Gorki (şu anda Mahtumkulu) Türkmen Devlet Üniversitesinin Türkmen Filolojisi Fakültesinde gördü.
1967 yılında dereceyle mezun oldu.
1967 tarihinden itibaren çeşitli ilim müesseselerinde “Sovyet Edebiyatı” (şu anda “Garagum”) dergisinde, “Türkmeni
Gurbandurdı Geldiyev, 1942 tarihinde Türkmenistan’ın Gızılarbat (şu anda Serdar) şehrinde dünyaya geldi. Baba adı
Geldi, anne adı Ene’dir. İlk ve orta öğrenimini doğduğu şehir olan Gızılarbat’ta tamamladı. Yüksek öğrenimimi Aşgabat
şehrindeki Maksim Gorki (şu anda Mahtumkulu) Türkmen Devlet Üniversitesinin Türkmen Filolojisi Fakültesinde gördü.
1967 yılında dereceyle mezun oldu.
1967 tarihinden itibaren çeşitli ilim müesseselerinde “Sovyet Edebiyatı” (şu anda “Garagum”) dergisinde, “Türkmenistan”
neşriyatında, Bilim Bakanlığı’nın Pedagojik İncelemeler Enstitüsünde, İlimler Akademisinde, M.Gorki Üniversitesi,
Azadi Milli Dünya Dilleri Enstitüsünde çalıştı. 1992-1994 yılları arasında Ege Üniversitesinde, 1997-2001 yılları arasında
da Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak görev yaptı. Halen Türkmenistan’da Uluslararası
Türkmen-Türk Üniversitesi’nin öğretim üyesi olarak çalışmaktadır.
Ayrıca, Türkmenistan İlimler Akademisi’nde doktora için kurulmuş olan komisyonda jürilik görevinde de bulunuyor;
Türkmenistan Yazarlar Birliği’nin yönetim üyesi, Türk Dil Kurumu muhabir üyesi ve Türk Dünyası Hizmet ödülü sahibi.
1974 tarihinde adaylık (tercümesi adaylık olan kandidantlık bizdeki doktoraya tekabül ediyor) için seçmiş olduğu konu,
modern Türkmen şiirlerinde tarz ve üslup meseleleri. 1991 tarihinde doktorluk (doktorluk da bizdeki profesörlüğe muadil)
içinse, XIX. asır Türkmen Klasik Edebiyatı’nda ilmi özgeçmiş ve yazarlık problemleri.
Gurbandurdı Geldiyev Türkmen okuyucusu tarafından hem iyi bir akademisyen ve münekkit hem de iyi bir şair olarak
tanınır. Modern Türkmen şiirini esasen bir çok münekkit altmışlı yıllarda başlatmakta, yetmişli yılların şiirine de altmışlı
yıllarda atılan temel üzerine bina edilmiş, kemale gelmiş eserler gözüyle bakmaktadırlar. Klasik Türkmen şiirinin klasiklerinin
sonuncularıyla birlikte yani on dokuzuncu asrın sonlarında gerçek şiirin kaybolduğunu, arada şiir açısından
yetmiş seksen yıllık bir fetret devrinden söz edilebileceğini söyleyenler de vardır. Altmıştan önce kaleme alınan eserler
ise çoğu itibariyle sadece partiye hizmet eden, şekil olarak klasikle modern arasında bocalayan, didaktizmi ağır basan
manzumelerdir. Elbette bütün bunlar, Türkmen şiirinin evreleri, yetkin kalemler tarafından uzunca ve ayrı ayrı makaleler
olarak işlenmesi gereken konulardır. Bizim yapmak istediğimiz birkaç cümlelik bir girizgahla Gurbandurdu Geldiyev’in
Türkmen edebiyatındaki yerini tesbit etmeye çalımaktan ibaret. Geldiyev de yetmişli yılların şairleri arasında ilk etapta
adı anılabilecek beş on şairden biridir.
Geldiyev’in birçok ilmi kitap ve makalesinin yanısıra elimizde ilki benden bir yaş büyük üç tane de şiir kitabı var. Meydan
(Ova ya da tarla şeklinde anlaşılmalı), Mart Gelir, Ömürem Geçip Barya (Ömür de Geçip Gitmekte)
Burada verilen şiirleri Hüdayi Can’la birlikte kendisi çevirmiştir. Dolayısıyla bu şiirler için şairin Türkiye Türkçesinde
yeniden yazdığı şiirler gözüyle de bakabiliriz.
Devamını Oku
