Köjeldey Monguş Borbak-ooloviç, Tuva Halk Cumhuriyeti döneminde 9 Ocak 1943 tarihinde Dzun-Hemçik’in Çırgakı köyünde çiftçi bir ailede doğmuş ve 1969 senesinde Kızıl Devlet Pedagoji Enstitüsü’nün filoloji fakültesinden mezun olmuştur. Eğitim aldığı dönemden itibaren edebiyat ve gazetecilik alanında aktif bir kariyere sahip olmuştur.
1965 yılında, Dzun-Hemçik bölgesi Bayan-Tala’da (yatılı eğitim kurumu) tarih-coğrafya öğretmeni olarak çalışmıştır. 7 yıl sonra Çadaan şehrine (Dzun-Hemçik bölgesin
Köjeldey Monguş Borbak-ooloviç, Tuva Halk Cumhuriyeti döneminde 9 Ocak 1943 tarihinde Dzun-Hemçik’in Çırgakı köyünde çiftçi bir ailede doğmuş ve 1969 senesinde Kızıl Devlet Pedagoji Enstitüsü’nün filoloji fakültesinden mezun olmuştur. Eğitim aldığı dönemden itibaren edebiyat ve gazetecilik alanında aktif bir kariyere sahip olmuştur.
1965 yılında, Dzun-Hemçik bölgesi Bayan-Tala’da (yatılı eğitim kurumu) tarih-coğrafya öğretmeni olarak çalışmıştır. 7 yıl sonra Çadaan şehrine (Dzun-Hemçik bölgesinde) taşınmış ve “Leninçi Oruk” adında bölgesel gazetenin sorumlu sekreteri olarak çalışmaya başlamıştır (1977-1987). Tuva’nın genç, yeni oluşumlu gazetesi olan “Şın”ın muhabiri olarak (1982) atanmıştır. 1987’de Kızıl’a taşınmış ve Tuva Cumhuriyeti Devlet Televizyonu ve Radyo Şirketi’nde radyo gazetecisi görevine başlamıştır(1987–1998). yazı hayatına 1964 yılında atılmış olmakla birlikte ilk öykü kitabı Erema (1973)’dır. 1982’de ise yazarın ikinci kitabı olan “Gde je pravda?” (Gerçek nerede?) yayınlanıştır. Dört öykü ve iki kısa hikâyeden oluşmakta olup köy çalışanlarının hayatı anlatılmıştır. İlk kez 1977 yılında yayınlanan “Çaskı Hattar” (Bahar Rüzgârları) adlı bir diğer öyküsü ise Tuva’da yaşanan devrim öncesi ve devrim sonrası dönemde meydana gelen vakaları anlatmaktadır. Bayan-Tala’da dönemin tanıklarıyla bizzat görüşerek oluşturmuş olduğu öykünün ikinci kısmı ise 1995’te “Töreen Çurttan Irakka” (Anayurttan Uzakta) adıyla eklemelerin de yapılmasıyla birlikte tekrar yayınlanmıştır. Senelerce Moğol bozkırlarında ve Çin hâkimiyeti altında bulunan yerlerde devlet yetkililerinden saklanmak zorunda kalan Martaajık ve Barıyma’nın hikâyesini anlatmaktadır. Bu tez çalışmasında bu eser irdelenmiştir.
Yazar, şiirleri ve dramatik eserleriyle tanınmış olup “Üş Çüüł Ertemnig Ool” (Üç Bilgiye Sahip Çocuk) masal tadındaki oyunu ile 1990 yılında Abakan’daki Doğu Sibirya Ulusal Tiyatro Festivali’nde birinci olmuştur. “Muñgarava, Avay!” (Üzülme Anne!) adlı diğer bir oyunu ile de büyük başarı elde etmiştir. 1883-1885 yıllarındaki ayaklanmanın (60 kahramanın ayaklanması olayı) bastırılmasından sonra gerçekleşmiştir. Oyunda, halk kurtuluş hareketinde bulunan bazı katılımcılarının kaderleri anlatılmıştır. Bu oyun, 1990 yılında yapılan Tuva Amatör Sanatçılar Yarışması’nda birinci olmuştur. Köjeldey’in roman ve dramatik eserleri, Tuva edebiyatında dikkate değer etkiye sahiptir. Yazarın eserleri olay çevresinde gelişmektedir. Gazeteci olarak, Tuva’nın her tarafını gezmiş, birçok insanla tanışmış ve onların yaşantılarına kulak vermiştir. 1994 yılında, Tuva yazarlarının bir derlemesi olan “Çaskı Höönner” (Bahar Melodisi) içinde fantastik öykü niteliğinde olan “Dolaan Burgandan Kelgen Urug” (Büyük Ayı Takımındaki Kız) ve “Teplo Dalekoy Vesnı” (Uzak Baharın Sıcaklığı) adlı öyküleri yer almıştır.
Eserleri Rusça ve İngilizce dâhil olmak üzere birçok dile çevrilmiştir. Tuva edebiyatında aktif rol alan yazar, oyunları ve dramatik eserleriyle tanınmıştır. Tuva Yazarlar Birliği’ne 1992’de, Rus Yazarlar Birliği’ne 1993’te, Rus Gazeteciler Birliği’ne 1998’te üyeleri olmuştur. “Çaa Oruk” adlı bölgesel gazetede çalışırken birçok teşekkür belgesi ve diploma ile ödüllendirilmiştir. “On Birinci Beş Yıllık Plan’ın Çalışkanı” nişanını 1986 yılında almıştır. 12 Nisan 1998 tarihinde ise vefat etmiştir. Ölümünden sonra 1998 yılında “Onurlu Radyo Operatörü” nişanına layık görülmüştür. Yazar, Tuva’nın kültürel zenginliklerini ve tarihini yansıtan eserlere imza atmıştır. Bu eserler, yerel halkın geçmişi, gelenekleri ve yaşam tarzlarıyla ilgili değerli içerikleri barındırmaktadır. Tuva’nın zengin folklorunu ve geleneklerini eserlerine yansıtmasıyla Tuva kültürünün gelecek nesillere taşınmasına büyük katkıda bulunmuştur.
Devamını Oku
