kuanlık şangıtbayev

Kazakistan Cumhuriyeti’nin halk yazarı, şairi ve çevirmenidir. 1925 yılında, Aktöbe bölgesinin eski Karabutaq (günümüzdeki Äyteke Bi) ilçesinde dünyaya gelmiştir. Kuanlık Şangıtbayev’in babası Tölegen, 1937 yılında “halk düşmanı” olarak baskıya uğrayıp (repressiya) cezalandırılmıştır. Bu nedenle küçük Kuanlık da Pionerler Birliği'nden (Komsomol benzeri bir çocuk örgütü) çıkarılmıştır. Ancak derslerinde çok başarılı olmuş ve 15 yaşında Almatı’daki Kazak Devlet Üniversitesi’nin (KazMU) Filoloji Fakültesine kabul edilmiştir.

1940 yılında, birinci sınıf öğrencisiyken hocası Mäulen Balaqayev ile birlikte "Kazak Dili" adlı ders kitabını yazmıştır. 1942 yılında "Kazak Yüreği" adıyla ilk şiir kitabını yayıma sunmuştur. Ancak aynı yıl Muhtar Auezov’un "Abay" romanı hakkında yazdığı eleştiri (röportaj/röportaj eleştirisi) nedeniyle baskı görmüş, okuldan ayrılmak zorunda kalmış ve Aktöbe’ye gitmiştir. Buraya, halk şairi Nurpeis Bayğanin’in sekreteri olarak gönderilmiştir. Yayıma sunduğu ilk kitabı, ancak 1945 yılında "Ar" (Onur) adıyla basılmıştır. Bu ilk şiir kitabına önsözü büyük yazar Muhtar Auezov yazmış ve şairi şu sözlerle övmüştür:

“Kuanlık, kulakla hissedilen vatansever, halksever ve coşkulu bir lirik şair gibi. Halkın yüreğini kendinde, kendi yüreğini halkta bulmuş bilinçli bir duyarlılığı var. Bu yönüyle Kuanlık’ın yolunun karanlık bir çıkmaz değil, açık ve güneşli bir ufka uzanacağını düşünüyorum.”

İkinci kitabı "Akku Äni" (Kuğu Şarkısı), aradan 23 yıl geçtikten sonra yayımlanmıştır. Ardından "Ar ma, Respublikam", "Jır Jahanı", "Gültolqın", "Sarşa Tamız", "Jıl Qusı" gibi şiir kitaplarını okurlara sunmuştur. Ayrıca Q. Bayseitov ile birlikte "Beu, Kızdar-ay", "Oy, Jigitter-ay", "Qutırğannan Qutılğan" adlı tiyatro oyunlarını ve "Altın Tawlar" ile "Aysulu" operalarının librettolarını yazmıştır. Kuanlık Şangıtbay’ın şiirlerine bestelenmiş şarkılar hâlâ sıkça seslendirilmektedir. Şair, 2001 yılında hayatını kaybetmiştir.

Devamını Oku