Gagauz Türkleri, Türk dünyasının müstesna topluluklarından biridir. Ayırt edici bazı özellikleri onları Türk dünyası içerisinde farklı bir konuma eriştirmekte ve kimi zamanlar çeşitli konularda gündem olarak en çok merak edilen Türk topluluklarından biri olmaktadırlar.
Gagauzlar günümüzde, Moldova’nın güneyinde bulunan Gagauz Yeri Özerk Cumhuriyeti başta olmak üzere Ukrayna, Rusya, Kazakistan, Özbekistan, Gürcistan, Azerbaycan, Türkmenistan, Litvanya, Estonya, Brezilya, Romanya ve Türkiye gibi ülkelerde dağınık halde yaşamaktadırlar. Gagauzların toplam nüfusunun 200.000 dolaylarında olduğu tahmin edilmektedir. Gagauz Yeri Özerk Cumhuriyeti’nde yaşayan Gagauzların sayısının ise 150.000’e yakın olduğu düşünülmektedir.
Gagauzların etnik yapısı konusunda çeşitli görüşler mevcut olmakla birlikte bu konudaki genel kanı, Gagauzların, Peçenek, Oğuz ve Kıpçaklarla, Anadolu Selçuklu Türklerinin bir sentezi olduğu yönündedir. Gagauzların etnik kimlikleri içerisinde çeşitli Türk boy ve topluluklarının izleri olsa da Gagauz kimliğinin belirleyici unsurları Oğuz ağırlıklıdır.
Gagauzlar uzun yıllar büyük bir baskı altında kalmışlar ve basın-yayın faaliyetleri bir yana, kendi dillerinde yazı dahi yazamamışlardır. 1957 yılına gelinceye kadar Gagauz Yeri Özerk Cumhuriyeti’nde basından söz edilmesi mümkün değildir. 1957 yılında Gagauzlara alfabe verilmesiyle basın hayatında kıpırdanmalar olmuş, fakat bu da fazla uzun sürmemiştir. Bu gelişmeyle birlikte gazete ve radyo yayınları yapılmış ayrıca Gagauz Türkçesiyle okul ve edebiyat kitapları basılmıştır. Ancak 1961 yılına gelindiğinde bütün bu faaliyetler Moldova hükümeti tarafından sebepsizce durdurulmuştur. 1970 yılına kadar neredeyse hiç yayın yapılamamıştır. 1970’li yıllarda Komrat adlı bir gazete çıkarılmaya başlandıysa da bu gazete de fazla yaşayamamıştır.
Tarih 14 Ağustos 1988’i gösterdiğinde ise Gagauzlar için hem kültürlerini ve dillerini koruyabilmek için hem de bu değerleri gelecek kuşaklara aktarabilmek için yeni bir gazete kurulmuştu. Bu gazete Ana Sözü gazetesi idi. Şair ve yazar Todur Zanet’in yönetiminde çıkan bu gazete Gagauz Türkleri arasında büyük yankı uyandırmış ve tirajı 80 bini bulmuştur.
Gazete ilk zamanlar Kiril harfleriyle çıkarılıyordu. Baskının hala devam ettiğinin göstergesi olarak ilk zamanlar Ana Sözü başlığının üzerinde ‘bütün dünyanın proleterleri birleşiniz!’ yazıyordu. 1991 yılında Gagauz Türkü aydınların büyük gayreti, Türkiye ve diğer Türk yurtlarından aydınların da etkisiyle gazete başlığının üzerine bir ibare daha koyulmuştu: ‘Ana sözü ile Oğuzluk yaşasın!’. Gagauzların ana dillerinin şuurlarına varmalarında, tarihlerini ve kültürlerini tanımalarında bu gazetenin büyük katkıları olmuştur. Ana sözü, yayınını bir süre Kiril ve Latin harfleriyle birlikte sürdürmüş, sonra tamamen Latin alfabesine geçmiştir. Günümüzde hala yayın hayatına devam etmekte olan Ana Sözü gazetesinin başlığının üzerindeki mevcut yazı ise dikkat çekicidir: ‘Yaşa, Benim Halkım!’.
