Avrasya Yazarlar Birliği (AYB) tarafından TÜRKSOY ve Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti tarafından ortaklaşa düzenlenen “3. Uluslararası Kaşgarlı Mahmut Hikaye Yarışması” 8 Aralık 2014 günü Bakü’de yapılan Uluslararası Ödül Töreni ile tamamlandı.
Uluslararası etapta Kazakistan’ın tanınmış yazarlarından Nurgali Orazov birinci oldu. Tatar yazar Aigul Mullagalieva ikincilik, Azerbaycanlı Azer Alpay’a üçüncülük ödülü verildi. Çuvaş yazar İlya İvanov ise mansiyon ödülüne layık görüldü.
Türk dünyasının ilk ve tek ortak edebi yarışması olarak nitelendirilen yarışmanın Azerbaycan ve uluslararası etabını kazanan edebiyatçılara Bakü’de ödülleri verildi.
Reşid Behbudov Mahnı Tiyatrosu’nda düzenlenen törene Azerbaycan Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Vagif Aliyev, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Nihat Gül, TÜRKSOY Genel Sekreteri Düsen Kaseinov, Eskişehir Valisi Gün- gör Azim Tuna, Türkiye’nin Bakü Büyükelçisi Alper Coşkun, Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı Yakup Ömeroğlu, Azerbaycan Yazarlar Birliği Başkanı Anar, milletvekilleri, edebiyat ve sanat dünyasından ünlü isimler ile davetliler katıldı.
Törenin açılış konuşmasını yapan Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı Yakup Ömeroğlu “Bu yıl üçüncüsü düzenlenen Uluslar arası Kaşgarlı Mahmut Hikaye Yarışması 13 Türk devlet ve topluluğunda gerçekleşti. Eşgüdümlü olarak aynı tarihlerde ilan edilen yarışma için, 13 ayrı yerde jüriler kuruldu,hikayeler toplantı, bölgesel dereceler ilan edildi, her bölgede ayrı ayrı ödül törenleri yapıldı. Kendi ülkesinde dereceye giren eserler Türkiye Türkçesine çevrildi. Uluslar arası Jüri bu eserleri değerlendirdi ve büyük bir edebî maratonun sonunda bugün Azerbaycan’ın rüyalar şehri Bakü’de bir aradayız. Yarışmanın Uluslar arası derecelerini alan arkadaşlarımıza ödüllerini takdim edeceğiz.
Geçtiğimiz yarışmanın Uluslararası Birincililiğini Azerbaycanlı tanınmış yazar Ejder Ol kazanmıştı. Yarışma kuralları gereği bir sonraki yarışmanın ödül töreni birinci olan yazarın ülkesinde yapılıyor. Sayın Ejder Ol’un birinciliği sebebiyle bu yıl ödül törenimizi Bakü’de yapıyoruz.
Bu büyük organizasyonda pek çok kurumve kuruluşun destek ve katlıları var. Bugün bu sahneden, sizlerinhuzurunda onlara ayrı ayrı teşekkür etmeyi bir borç biliyorum. Öncelikle Uluslararası Ödül Törenine ev sahipliği yapan içinde bulunduğumuz bu güzel salonu tahsis eden Azerbaycan Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ve Sayın Bakan Ebulfez Garayev’e, tören organizasyonu ile yakından ilgilenen Azerbaycan Yazarlar Birliği’ne ve Türkiye Bakü Büyükelçiliği Kültür ve Tanıtma Müşaviri Sayın Seyit Ahmet Arslan’a, yarışmanın ana sponsoru Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Tanıtma, bölgesel ödüllerimizin sponsoru Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansına ve Sayın Valimiz Güngör Azim Tuna’ya, Uluslararası ödüllerin sponsoru ve her faaliyette desteklerini gördürdüğümüz TÜRKSOY’a ve onun değerli Genel Sekreteri Düsen Kaseinov’a şükranlarımızı arz ediyorum. Yarışmanın bölgesel etaplarının gerçekleşmesinde fedakarca destek veren Azerbaycan Yazarlar Birliği Başkan Yardımcısı Reşat Macid’e, Başkurtistan’dan Agidil Dergisi, Başkurtistan Kızı Dergisi ve Başkurtistan Yazarlar Birliği’ne, Çuvaşistan, Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğüne, Gagauz Yeri Ana sözü Gazetesi ve Todur Zanet’e, Irak’ta Kardaşlık Dergisi ve Mehmet Ömer Kazancı’ya, İran’da Maya Saparova’ya, Karaçay-Malkar’da Mingitav Dergisi ve Asakar Doduyev’e, Kazakistan’da Kazakistan Yazarlar Birliği ve Başkan Nurlan Orazalin’e, Kırım’da Yeni Dünya Gazetesive Zera Bekirova’ya, Kırgızistan’da Janı Alatuu Dergisi ve Omar Sultan’a, KKTC’de KİBATEK ve İsmail Bozkurt’a, Tataristan’da Tataristan Yazarlar Birliği ve Başkan Rafis Kurban’a, jüri üyelerimize, çevirmenlerimize ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Bu büyük edebî maratonuhep birlikte koştuk ve Türk Dünyasının ilk ve tek edebî yarışması hepimizin ortak eseridir.
Uluslararası etapta yarışmanın galibi Kazakistanlı Nurgali Orazov olurken, Tataristanlı Aigul Mullagalieva ikincilik, Azerbaycanlı Azer Alpay’a üçüncülük, Çuvaşistan’dan İlya İvanov mansiyon ödülü kazandılar.
Arkadaşlarımızı tebrik ediyorum.”dedi.
Törende Türkiye’nin Bakü Büyükelçisi Alper Coşkun, Azerbaycan Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Vagif Aliyev, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Nihat Gül, TÜRKSOY Genel Sekreteri Düsen Kaseinov, Eskişehir Valisi Güngör Azim Tuna, Azerbaycan Yazarlar Birliği Başkanı Anar da birer konuşma yaptılar.
Yarışmayı uluslararası alanda kazananlardan birinciye 10 bin, ikinciye 7 bin 500, üçüncüye 5 bin lira ödül verilirken, mansiyon dalında ödül alan yarışmacı 2 bin 500 lira kazandı.
Törende, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yazarı İsmail Bozkurt’a da “Türk Dünyasında Yılın Edebiyat Adamı” ödülü takdim edildi.
Tören, Azerbaycan Kadim Musiki Aletleri Topluluğu ile Çağatay ve Kutay Afsur’un icraları ile Klasik Türk Müziği konseri yapıldı.
Türkçenin ilk ansiklopedik sözlüğünü hazırlayan büyük bilgin Kaşgarlı Mahmut adına, Türkçenin değişik lehçe ve şivelerinin konuşulduğu ülkelerde düzenlenen yarışma büyük ilgi gördü. 13 ülkede yapılan yarışmada 500’den fazla hikaye yarıştı.
Yarışma, geçtiğimiz yıllarda 2 kez başarı ile gerçekleşti. 2008 yılında UNESCO tarafından Kaşgarlı Mahmut’un doğumunun 1000. yılında Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığının destekleri ile ilk kez 13 ülkede gerçekleştirilen proje, 2012 yılında T.C. Başbakanlık Tanıtma Fonunun tarafından desteklenerek ikinci kez 9 ülkede yapıldı.
Projenin Uygulanması:
Proje, Türkçe konuşan13 Türk Cumhuriyet ve Topluluğunda eş zamanlı olarak yürütüldü.
III. Uluslararası Kaşgarlı Mahmut Hikâye Yarışması aşağıda isimleri belirtilen ülke ve bölgelerde bulunan Kültür Bakanlıkları, edebiyat dergileri veya yazarlar birliklerinin işbirliği ile gerçekleştirildi.
| No | Ülke veya Bölge | İşbirliği Yapılacak Edebiyat Dergisi veya Birlik |
| 1 | Azerbaycan | Azerbaycan Yazarlar Birliği Azerbaycan Edebiyat Dergisi, |
| 2 | Başkurtistan | Agidil Dergisi, Başkurtistan Kızı Dergisi ve Başkurtistan Yazar- lar Birliği |
| 3 | Çuvaşistan | Sosyal Bilimler Enstitüsü |
| 4 | Gagauz Yeri | Ana sözüGazetesi |
| 5 | Irak | Kardaşlık Dergisi |
| 6 | İran | Varlık Dergisi |
|
III. Uluslararası Kaşgarlı Mahmut Hikâye Yarışması birinci kademe değerlendirmeleri 13 Türkçe konuşan ülke-bölgede yapıldı.
Her ülkede belirtilen Kültür Bakanlıkları, dergiler, birlikler aracılığı ile duyuruları yapılmış, jürileri teşekkül ettirilmiş, dereceye girenler belirlenmiş ve ödül törenleri yapılmıştır.
Bölgesel derecelendirmelerde ilk üç dereceye ödül verilmiştir.
III. Uluslararası Kaşgarlı Mahmut Hikâye Yarışması
Konu : “Serbest”
Bölgelerde Son Teslim Tarihi: 15 Ağustos 2014
Bölgelerde Dereceye Girenlerin Açıklanması: 30 Eylül 2014
Bölgelerde Ödül Törenleri Düzenlenmesi: Ekim-Kasım 2014
Uluslararası Değerlendirme : Kasım 2014
Uluslararası Ödül Töreni: 8 Aralık 2014 Bakü-Azerbaycan
Bölgelerde Ödüller
Birinciye: 1000 TL
İkinciye : 750 TL
Üçüncüye: 500 TL
Bölge Jürileri
Edebiyat dergileri ve yazarlar birlikleri tara- fından beşer kişiden oluşturulmuştur.
YARIŞMA ŞARTNAMESİ
III. Uluslararası KaşgarlıMahmut Hikâye Yarışması Bölgesel Dereceler:
Azerbaycan
Azerbaycan Etabında 22 yazar 31 hikaye ile katılmış, Elder Ol, Reşad Macid, Elçin Hüseyinbeyli, Almaz Minnatova ve Seyit Ahmet Arslan’dan oluşan jüri Azer Albay’ı birinciliğe layık görmüştür.
Azerbaycan Dereceleri;
Azerbaycan Etabı Ödül Töreni uluslar arası törenle birlikte yapılmıştır.
Başkurtistan
Başkurdistan Etabında
Ayrıca yarışmayı Başkurtistan’da yürüten Agidil ve Başkurtistan Kızı Dergileri kendi adlarına iki mansiyon vermişlerdir.
“Agidil“ dergisi tarafından verilecek ödülü sahibi Spartak İlyasov olmuştur.
“Başkurdistan Kızı“ dergisinin ödülüne Zühre Beşerova layik görülmüştür.
Başkurtistan etabı III. Uluslararası Kaşgarlı Mahmut hikaye yarışması ödül töreni 18 Kasım 2014 günü saat 15.30 da Başkurtistan’ın başkenti Ufa şehrinde BAŞİNFORM salonunda yapılmıştır.
Yarışma birincisi Gulnur Aznabayeva’ya ödülü Eskişehir Valisi Güngör Azim Tuna
Mileüşe Kaharmanova’ya ödülü Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı Yakup Ömeroğlu
Tamara Ganiyeva’ya ödülü Başkurtistan Yazarlar Birliği Başkanı Nail Gaytbayev tarafından verilmiştir. Ödül töreni Başkurtbasınında geniş yer almıştır.
Çuvasistan
Çuvasistan Etabı dereceleri jüri tarafından;
Çuvaşistan’da III. Uluslararası Kaşgarlı Mahmut hikaye yarışması ödül töreni 22 Kasım 2014 saat 14.00 da Çuvasistan'ın başkenti Şubaşkar’da yapılmıştır. Çuvasistan birincisi İLYA İVANOV’A ödülünü Avrasya Yazarlar Bir- liği Genel Başkanı Yakup Ömeroğlu, Yelena MUSTAYEVA Eskişehir Valisi Güngör Azim Tuna, Yevgeni Turhan’a Sosyal Bilim Enstitüsü Başkanı Juri Sadırovtarafından verilmiştir. Törene geniş bir katılım olmuştur.
Gagauz Yeri
Gagauziya Kaşgarlı Mahmut Hikâye Yarışmasında derceye girenler
Birinci yer – verilmedi.
İkinci – Todur Marinoglu (hikâye “Ömür boyunca umut”);
Üçüncü – Konstantin Kurdoglu (hikâye “Bölünmüş düş”) oldu.
Gagauz Yeri Ödül töreni 12 Kasım 2014 günü Komrat’ta Anasözü Gazetesi salonunda yapılmıştır.
Irak
Irak Etabı Dereceye girenler:
Ödüle layık görülmüşlerdir. Ödül tören 14 Kasım 2014 günü Bağdat’ta yapılmıştır.
İran
İran Etabı Dereceye girenler:
Hikaye yarışmasında İran Türkmensahra’dan HADI HURMALI“Geçen Günler” adlı hikayesi ile birinciliğe layık görüldü. Erecep Ersarı ikinci, Murat Atabay ise üçüncü oldular. Ödül Töreni 10 Kasım 2014 günü İran’ın Kelale Şehrinde yapılmıştır.
Karaçay-Malkar
III Uluslararası Mahmut Kaşgarlı Hikaye Yarışması Karaçay-Malkar bölgelerinde gerçekleştirilen etabı sonuçlanmıştır.
Buna göre;
Hıysa Osmanov“ Keman” (Kıl Kobuz) birinci;
Fatima Ebzeyeva “Eldivenler” (Kol Kapla) ikinci;
Muhammed Kudayev “Avcıların hikayesi” üçüncü olmuştur
Karaçay-Malkar etabı ödül töreni Nalçık şehrinde 3 Kasım 2014 günü yapılmıştır.
Kazakistan
Kazakistan Etabında Jüriler:
Kazakistan Etabı Dereceleri
Arasında paylaştırılmıştır.
Ödül Töreni 13 Kasım 2014 günü saat 11.00 da Farabi Üniversitesi Konferans Salonunda yapılmıştır. Törene AYB Başkanı Yakup Ömeroğlu katılmıştır.
Kırım
Kırım Tatar jürisi birinciliğe layık eser bulamazken professor, doktor İsmail Kerimniñ “Canköyde bir gece” hikâyesi ile Genç yazar Enver Tohtarov’un “Kadim şehrin Vahiyleri” hikâyesi aynı seviyede bularak ikinci,
3.lüğe ise Lilâ Memetova’ya “Deniz Sırı” hikâyesi ile vermiştir.
Tıp Fakültesi 1. sınıf talebesi Zarema Mustafayeva, “Unutılmaz bir Gün” hikâyesiile mansiyon ödülüne layık görüldü.
Ödül Töreni 3 Kasım 2014 günü Akmescit şehrinde Yeni Dünya Gazetesi salonunda yapıldı.
Kırgızistan
Omor Sultanov başkanlığındaki 7 kişiden (Tilek Murataliyev, Aydarbek Sarmanbetov, Mırzayan Tölömüşev, Çoyun Ömüraliyev, Dogdurbek Yusupov, Taalay Nurkemel) oluşan jüri üyelerinin değerlendirmelerine göre:
Cılkıçı Capiyev “Cennet Dağ” (Beyiş Too) birinci;
Abdil-Ahat Kurban Uulu “Nar” (Anar) ikinci;
Şayırbek Erkin Uulu “Işık” (carık) üçüncü olmuştur.
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’nde 24 Kasım 2014 günü saat 17.00 de yapılan törenle sahiplerine verilmiştir.
KKTC
KKTC Kaşgarlı Mahmut Hikâye Yarışmasında ilk üçe girenler;
Yarışma jürisi şöyle
Prof. Dr. Oğuz Karakartal Yard, Doç. Dr. Yurdal Cihangir
Yard, Doç. Dr. Mihrican Aylanç Oğuz Yorgancıoğlu
Mehmet Kansu
Ödül Töreni 17 Kasım 2014 günü saat
14.00 da KIBATEK merkezinde yapılmıştır. Tataristan
Tataristan Etabı III. Uluslararası Kaşgarlı Mahmut Hikaye Yarışmasında
III. Uluslararası Kaşgarlı Mahmut Hikaye Yarışması Tataristan Etabı Üçüncülük Ödülü ödül töreni yapıldı. Birinci Aygöl Ahmetgaliyeva’ya ödülünü Eskişehir Valisi sayın Güngör Azım Tuna ikinci Aydar Halim’ e Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı Yakup Ömeroğlu ve üçüncü Hisametdin İsmağilov’a Tataristan Yazarlar Birliği Başkanı Rafis Kurbanov tarafından verildi. 20 Kasım 2014 günü saat 14.00’da Tataristan Yazarlar Birliği salonunda yapılan törene jüri üyeleri, basın mensupları ve yazarlar katılmıştır.
Türkiye
Türkiye etabına 212’si Türkiye’den, 16’sıTürkiye dışından (Türkiye Türkçesini sonradan öğrenmiş yazarlardan) olmak üzere 228 hikâye katılmıştır. Osman Çeviksoy, Hüseyin Özbay, Dursun Kuveloğlu, Ataman Kalebozan ve Adnan Şener’den oluşan Türkiye jürisi bu iki grup hikâyeyi ayrı ayrı dörder aşamada değerlendirmiştir. İlk aşama, şartnameye uymayan eserlerin elenmesi şeklindedir. İkinci aşama, her üyenin birbirinden bağımsız okuması ve puanlaması biçiminde gerçekleştirilmiştir. İkinci inceleme sonucundaen yüksek toplam puanı alan on altı eser belirlenmiştir. Üçüncü inceleme, jüri üyeleri tarafından bu on altı eserin tekrar okunarak yeniden puanlanması şeklinde gerçekleştirilmiştir. Dördüncü ve son aşamada ulusal jüri toplanarak en yüksek toplam puanı alan dört hikâyeyi, karşılıklı görüş alış verişinde de bulunarak 1’inci, 2’nci ve 3’üncü olmak üzere oy birliği ile derecelendirmiştir. Bu aşamada kapalı zarflar açılarak yazarların açık kimlikleri de görülmüş, yarışma sonuçları kendileriyle ve kamuoyuyla paylaşılmıştır.
Buna göre;
Türkiye dışından, Türkiye Türkçesiyle yarışmaya katılan yazarların 16 (on altı) hikâyesi de aynı puanlama yöntemiyle incelenerek derecelendirilmiş ve ilk üç dereceye giren hikâye yazarlarının “Jüri Teşvik Ödülü” adı al- tında ödüllendirilmesi kararlaştırılmıştır.
Buna göre; yarışmanın diğer bir önemi Türk dünyasının
Birinciliğe “HAYALİ YAZARIN ÇEVİRİLERİ” adlı hikâyesiyle Peyker İbrahiova / Azerbaycan;
İkinciliğe “KESİLEN SALINCAK” adlı hikâyesiyle Nurgali Jusipbay;
Üçüncülüğe “ÇIĞLIK” adlı hikâyesiyle Janna İmankulova layık görülmüştür.
Türkiye Etabı Ödül Töreni Eskişehir’de Şelale Park Salonunda yapıldı. Törene Eskişehir Valisi Güngör Azim Tuna, eski Devlet Bakanı Prof. Dr. Mehmet Aydın, Başbakanlık Başmüşaviri Prof. Dr. Bekir Karlığa ve çok sayıda davetli katıldı. Törende konuşma yapan Vali Güngör Azim Tuna, yapılan yarışmanın önemine dikkat çekti. Vali Tuna, “2008’de yapılan Uluslararası Kaşgarlı Mahmut Hikaye Yarışması 3’üncü kez düzenlenmekle bu güzellik bir gelenek haline getirilmiştir. Türkçenin bütün lehçe ve şivelerini kucaklayan yarışma bu yıl 13 ülkenin katılımıyla finale doğru ilerlemekte ve heyecanımıza heyecan katmaktadır. Türk Dünyası dilde,fikirde, işte birlik sağladığı Eskişehir’de bu yarışmanın gündeme gelmesi bizim için çok anlamlıdır. Zira yarışmanın Türkiye ayağına Türkiye dışından diğer Türk şive ve lehçelerini konuşan yazarlar Türkiye Türkçesiile katılmıştır. Bu ortak ilk ve tek edebi yarışması olmasından ileri gelir. Kültürel etkileşime sağladığı katkı ile yarışmanın Türk dünyası iş birliği sürecine ivme kazandıracağına inanıyoruz. Başbakanlık tanıtma fonu Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı ve TÜRKSOY’un katkılarıyla gerçekleşen bu yarışmanın organizasyonunda yüreklerini ortaya koyan Avrasya Yazarlar Birliğine teşekkür ediyorum” dedi.
Vali Tuna’nın konuşmasının ardından ’Süt Kardeşim’ adlı hikayesiyle 1’inci olan Emel Dinseven’e Vali Tuna ödülünü verdi. Verilen ödüllerin ardından toplu fotoğraf çektirilip, ney dinletisi yapıldı.
