Usta Yazar


 01 Kasım 2023


Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Jomart Tokayev’in “Babama Dair” isimli kitabı, herbir okuru duygulandıran kaliteli eserdir. Anne ile baba şefkatine her zaman ihtiyaç duyan insanın bu kitabı okurken duygulanmaması mümkün değildir. Gerçekten yüreklere ter ü taze hisleri uyandıran, öğreticilik ile eğiticilik yanı olan ve örnekleriyle bilgilere zenginlik katan bir hatıra kitabıdır. Bu eser, ülkemizde güçlü kalemiyle tanılan usta bir yazarın yaşadıkları ile şahit oldukları şeyleri derince anlatmakta ve bir babanın özgeçmişini anlatırken aslında bir toplumun karakterini, bulunduğu zaman çerçevesini de yüksek seviyede resmetmektedir.

Devlet başkanı bu kitapta babasının hayatı ile ilgili beyan ederken Kasım ile Kemel’in kardeşliğini ve ayrılışını duygusal anlarla anlatır. Yazar Kemel Tokayev’in bıraktıkları değerli eserleri aracığıyla Kazak edebiyatının gelişme sürecini ve yazarın bu yönüyle Türk dünyası edebiyatına sağladığı katkılarını genişçe aktarır. 

Eseri okurken, daha önce duymadığımız, insan hayatında nadir rastlanan olaylara şahitlik ederiz. Herbir satırında duygu dolu anlar saklıdır. Bir baba hayatı bu kadar güzel resmedilir diye şaşırmamak mümkün değildir. XX yüzyılın ilk döneminde Kazak bozkırını bulut gibi kaplayan açlık, kollektivizasyon, sürgünler, cezalandırmalar bir aile ömrünün etrafında derin bir şekilde analizi yapılır. 

Tabi ki, bu kitap sadece bir baba hayatını anlatmıyor. Ayrıca, çığır açan bir yazarın sanatkarlığı ve yaratıcılığı hakkında güzel bir şekilde aktarıyor. Bu eser, bir baba hayatı, bir yazarın hayat serüveni, bir eşin, bir insanın biyografisidir. Bir hayat tarihçesidir. Hatıra konulu kitap milli edebiyatımızın tarihinden, aydınların oluşturduğu ortamından, toplumun manevi ve kültürel gelişmesinden bahsediyor. 

Kemel Tokayev, Kazak edebiyatında dedektif türünü oluşturan, ilk Kazak polisiye romanlara imza atan usta bir yazardır. “Babama Dair” adlı kitapta onun çocukluk, gençlik ve olgunluk çağı uzun uzun anlatılmaktadır. Onun hayatın en zor dönemlerinde ne kadar dik durduğunu, korkunç olaylar karşısında sabrettiğini, hak ve adalet için zaman zaman mücadele verdiğini ve her şeye rağmen milli duruş sergilediğini göz önümüzde canlandırılmaktadır. 

Savaş meydanından dönen Kemel Tokayev, Kazak Devlet Üniversitesinde eğitim görür. Kazak edebiyatı ile gazetecilik tarihinde adı geçen ünlü bilim adamlarından ders dinler ve aktüel konular üzerinde ilgi çeken makaleler yazar. Sonra edebiyatla yakınen ilgilenerek öyküleri yazmaya başlar. O, birçok gazetede görev yaparak Kazak gazeteciliğinin gelişmesine de büyük katkı sağlar.

Yazarın 1954 senesinde yayınlanan “Yıldızlı Sefer” adlı öykü kitabı edebiyat severlerin ilgisini çekmiştir. Bu kitapla okur yazarın ne kadar güçlü kaleme sahip olduğunu anlamıştır. Kahramanların olgun, olayların inandırıcı olduğu eserinde gelecekte ne kadar önemli ve okunan romanların yazacağından ümit vermiştir. O, her yazdığı eseriyle büyüdü, olgunlaştı ve ustalık seviyesine ulaştı.

1960-1980 yıllar arasında Kemel Tokayev’in mürekkebinden doğan “Yıldızlı Sefer”, “Kış Kırlangıcı”, “Taşkın”, “Görünmeyen İz”, “Gelecekle İlgili Düşünceler”, “Çağdaşlar Sırrı”, “Gece Açılan Ateş”, “Özel Talimat”, “Sarbağan’daki Olay” gibi öykü ve uzun hikaye kitapları ile “Son Vuruş”, “Asker Savaşa Gitti”, “Yuvasından Kaçan Kuş” gibi birçok romanı içeren eserleri yazarı eski Sovyet Birliği çapında tanıtmıştır.

Yazar 2.Dünya Savaşına katıldığından dolayı savaş meydanında yaşanan olayları, ülke tarihinde önem arzeden tarihi vakıaları, askerlerin, sınır korumalarının, istihbarat ve polis görevlilerinin özel hayatlarıyla örülmüş olan ilginç dolu anları eserlerinde işler. Polisiye konusunu her yanıyla inceleyerek diğer nesir yazarlarının işleyemediği pek derin ve karmakarışık konuları ustaca okurların ilgisine sunar. Her ne kadar bu eserler geçmiş yüzyılda yazılmış olsalar da, günümüzde de pek büyük ilgiyle okunur ve hala kendi okuyucu kitleye sahip bulunmaktadır.

Kazak edebiyatını usta yazarı Kemel Tokayev ile ilgili üniversite tarafından kitap hazırlanmıştır. Kitap meşhur yazarlarımız Kasım Kaysenov’un, Azilhan Nurşayıkov’un, Serik Kirabayev’in ve diğerlerin kapsamlı eleştiri yazılarıyla makalelerini içermektedir. 

Kemel Tokayev’in doğumunun 100. Yıldönümüne ithafen İstanbul Üniversitesiyle birlikte uluslararası konferans düzenleyerek Avrasya Yazarlar Birliği tarafından yayınlanan “Babama Dair” kitabın tanıtımı gerçekleştirilmiştir. “Bengü” yayınlarından gün yüzünü gören kitabı Türk diline çeviren tanınmış yazar Malik Otarbayev. 

Kazak kültür ve edebiyatının gelişmesine olağanüstü büyük katkı sağlayan değerli yazarımızın doğum yıldönümü başta Kazakistan olmak üzere dünyanın birçok ülkelerinde düzenlenmiştir. Üniversitemizden mezun olan yazarımızın Türkiye’de tanıtılmasına büyük önem veriyoruz. Türk dünyasında polisiye romanı yazan yazarlar vardır ve onları da her zaman anmamız gerekir. 

Bu vesile ile, usta yazarımızı genişçe tanıtan “Kardeş Kalemler” edebiyat dergisine büyük şükran duygularımızı arz eder, edebi ilişkilerimizin üst düzeyde devam etmesini temenni ederim.          

 

 

 

Bu yazı Kardeş Kalemler dergisinin 203. sayısında yer almaktadır. Derginin bu sayısında yer alan tüm yazılara aşağıdaki bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
Kardeş Kalemler 203. Sayı